Περισσότεροι από τους μισούς από εμάς ζούμε σε πόλεις. Μέχρι το 2050, τα δύο τρίτα της ανθρωπότητας —6,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι— θα είναι αστικά. Η αειφόρος ανάπτυξη δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς να αλλάξει σημαντικά ο τρόπος με τον οποίο χτίζουμε και διαχειριζόμαστε τους αστικούς μας χώρους.
Η ταχεία ανάπτυξη των πόλεων – αποτέλεσμα της αύξησης του πληθυσμού και της αυξανόμενης μετανάστευσης – έχει οδηγήσει σε έκρηξη στις μεγαλουπόλεις, ειδικά στον αναπτυσσόμενο κόσμο, και οι φτωχογειτονιές γίνονται πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της αστικής ζωής.
Το να κάνουμε τις πόλεις βιώσιμες σημαίνει να δημιουργείς ευκαιρίες σταδιοδρομίας και επιχειρηματικότητας, ασφαλείς και οικονομικά προσιτές κατοικίες και οικοδόμηση ανθεκτικών κοινωνιών και οικονομιών. Περιλαμβάνει επενδύσεις στις δημόσιες συγκοινωνίες, δημιουργία δημόσιων χώρων πρασίνου, βελτίωση του πολεοδομικού σχεδιασμού και διαχείρισης με συμμετοχικούς και χωρίς αποκλεισμούς τρόπους.
Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών και την υιοθέτηση της «Ατζέντας 2030»από τη Γενική Συνέλευση του τέθηκαν 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης και 169 υποστόχοι. Όσο αναφορά τον στόχο 11 Βιώσιμες Πόλεις και Κοινότητες οι στόχοι επιδιώκους ως το 2030:
- Εξασφάλισηστην πρόσβαση όλων σε επαρκή, ασφαλή και οικονομικά προσιτή στέγαση και βασικές υπηρεσίες και αναβάθμιση των παραγκουπόλεων.
- Την παροχή πρόσβασης σε ασφαλή, οικονομικά προσιτά, προσβάσιμα και βιώσιμα συστήματα μεταφορών για όλους, βελτιώνοντας την οδική ασφάλεια, ιδίως με την επέκταση των δημόσιων μεταφορών, με ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες των ατόμων που βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις, των γυναικών, των παιδιών, των ατόμων με αναπηρίες και των ηλικιωμένων.
- Ενίσχυση τη χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμη αστικοποίηση και την ικανότητα για συμμετοχικό, ολοκληρωμένο και βιώσιμο σχεδιασμό και διαχείριση ανθρώπινου οικισμού σε όλες τις χώρες.
- Ενίσχυση των προσπαθειών για την προστασία και τη διαφύλαξη της παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς
- Να μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των θανάτων και ο αριθμός των ανθρώπων που επηρεάζονται και να μειωθούν ουσιαστικά οι άμεσες οικονομικές απώλειες σε σχέση με το παγκόσμιο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν που προκαλούνται από καταστροφές, συμπεριλαμβανομένων των καταστροφών που σχετίζονται με το νερό, με έμφαση στην προστασία των φτωχών και των ανθρώπων σε ευάλωτες καταστάσεις.
- Μείωση των αρνητικών κατά κεφαλήν περιβαλλοντικών επιπτώσεων των πόλεων, μεταξύ άλλων δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα του αέρα και στη διαχείριση αστικών και άλλων απορριμμάτων.
- Παροχή καθολικής πρόσβασης σε ασφαλείς, χωρίς αποκλεισμούς και προσβάσιμους, πράσινους και δημόσιους χώρους, ιδίως για γυναίκες και παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρίες.
- Υποστήριξη θετικών οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών δεσμών μεταξύ αστικών, περιαστικών και αγροτικών περιοχών ενισχύοντας τον εθνικό και περιφερειακό αναπτυξιακό σχεδιασμό.
- Χρειάζεται να αυξήσουμε σημαντικά τον αριθμό των πόλεων και των ανθρώπινων οικισμών που υιοθετούν και εφαρμόζουν ολοκληρωμένες πολιτικές και σχέδια για την ένταξη, την αποδοτικότητα των πόρων, τον μετριασμό και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, την ανθεκτικότητα στις καταστροφές και την ανάπτυξη και εφαρμογή, σύμφωνα με το Πλαίσιο Sendai για τον Κίνδυνο Καταστροφών Μείωση 2015-2030, ολιστική διαχείριση κινδύνου καταστροφών σε όλα τα επίπεδα.
- Υποστήριξη των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών, μεταξύ άλλων μέσω οικονομικής και τεχνικής βοήθειας, για την κατασκευή βιώσιμων και ανθεκτικών κτιρίων με χρήση τοπικών υλικών.
Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια κατά μέσο όρο και με βάση το μέγεθος του πληθυσμού, η ανισότητα των εισοδημάτων αυξήθηκε κατά 11% στις αναπτυσσόμενες χώρες για το διάστημα 1990-2010. Η συντριπτική πλειονότητα των νοικοκυριών στις αναπτυσσόμενες χώρες (δηλαδή περισσότερο από το 75% του πληθυσμού τους) ζει σήμερα σε κοινωνίες όπου τα εισοδήματα είναι ακόμη πιο άνισα κατανεμημένα από ότι ήταν στη δεκαετία του 90’.
Έχουμε μία μοναδική ευκαιρία μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της χώρας μας 72 δις, να υλοποιήσουμε αρκετούς στόχους μειώνοντας τις ανισότητες, προστατεύοντας το περιβάλλον, εξοικονομώντας ενέργεια, δίνοντας έμφαση στην υγεία, την παιδεία και την βιώσιμη ανάπτυξη ειδικά των μεγάλων αστικών κέντρων της Ελλάδας.
Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής πραγματοποιεί μια σειρά από πολιτικές πρωτοβουλίες για την διαμόρφωση του προγράμματος το οποίο ως επίκεντρο θα έχει τη νέα γενιά και θέτει τα θεμέλια προγραμματικού διαλόγου για το Κοινωνικό Κράτος, την Δημογραφική Αναγέννηση, ένα δικαιότερο Φορολογικό Σύστημα, την Ενεργειακή Κρίση, σύγχρονους θεσμούς απέναντι στο πελατειακό κράτος, πολιτικές για την Διαχείριση Κρίσεων, την Εργασία, την Υγεία, την Παιδεία και μια ολοκληρωμένη Βιομηχανική Παραγωγή.
Η «Ατζέντα 2030» και οι στόχοι των Ηνωμένων Εθνών θα πρέπει να είναι στο επίκεντρο της πολιτικής όλων των κομμάτων εξουσίας σε όλες τις δημοκρατικές χώρες του κόσμου, μόνο πάνω σε αυτόν τον άξονα θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε βιώσιμες πολιτικές για τις πόλεις του μέλλοντος, μειώνοντας τις οικονομικές ανισότητες και βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των πολιτών.
Λάζαρος Καραούλης
Υπ.Διδάκτορας Πανεπιστημίου FrederickΚύπρου
Μέλος Έρευνας, Καινοτομίας &StartupΠΑΣΟΚ
